Skip to main content

Ηρώ Κανακάκη

1945 → 1965
Η Αργυρώ (Ηρώ) Κανακάκη γεννήθηκε στις 16 Ιουνίου 1945 στον Πειραιά. Οι γονείς της Μιχάλης και Άννα κατάγονταν από το Αμάρι Ρεθύμνης. Αποφοίτησε από το Β΄Λύκειο Θηλέων Πειραιά το 1963 και παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής στο φροντιστήριο του Πάνου Σαραφιανού.

 

1965 → 1973
Την περίοδο 1965-1969 σπούδασε Χαρακτική στο εργαστήριο του Κωνσταντίνου Γραμματόπουλου στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ). Παράλληλα, εντάχθηκε στο φοιτητικό κίνημα. Υπήρξε ηγετικό στέλεχος της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη και εκλέχτηκε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Φοιτητών της ΑΣΚΤ και μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της Εθνικής Φοιτητικής Ένωσης Ελλάδος (ΕΦΕΕ) την περίοδο 1965-1967. Με το στρατιωτικό πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του 1967 συνελήφθη και εξορίστηκε στη Γυάρο. Αφέθηκε ελεύθερη μετά από πολλούς μήνες. Αποφοίτησε από την ΑΣΚΤ το 1969, έχοντας τιμηθεί με τέσσερις διακρίσεις.
Φιλοτέχνησε το εξώφυλλο για το πρώτο τεύχος του περιοδικού Αντί, που κυκλοφόρησε τον Μάιο του 1972, αλλά απαγορεύτηκε από το καθεστώς. Το περιοδικό κυκλοφόρησε ξανά μετά την πτώση της Δικτατο­ρίας το 1974. Τον Δεκέμβριο του 1972 η ζωγράφος πραγματοποίη­σε την πρώτη ατομική της έκθεση στο Καλλιτεχνικό Πνευματικό Κέντρο «Ώρα» του Ασαντούρ Μπαχαριάν, παρουσιάζοντας 25 συνθέ­σεις σε οξύ ρεαλιστικό ύφος και με έντονο κοινωνικοπολιτικό στίγμα. Η έκθεση προκάλεσε μεγάλη εντύπωση στο κοινό μέσα στο αντιδικτατορικό πνεύμα της εποχής. Τον Αύγουστο του 1973 η ζωγράφος παντρεύτηκε στον Πειραιά με τον Βασίλη Καπετανγιάννη και αναχώρησαν για την Αγγλία. Το ζευγάρι εγκαταστάθηκε στο Cricklewood του Βόρειου Λονδίνου.

 

1973 → 1989
Η Κανακάκη παρακολούθησε το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Xαρακτικής στο Croydon College of Art, στο εργαστήριο του John Berry. Έλαβε μέρος στην ομαδική έκθεση «Printmaking at Croydon», στην Grabowski Gallery του Λονδίνου (Ιούνιος 1974). Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών της παρέμεινε στην Αγγλία. Από το 1975 έως το 1980 εργάστηκε στην Ελληνική Υπηρεσία του BBC (ραδιόφωνο), γράφοντας και παρουσιάζοντας εκπομπές αφιερωμένες στην καλλιτεχνική κίνηση της Μεγάλης Βρετανίας. Παράλληλα, εξακολούθησε την εκθεσιακή δρα­­στη­ριότητά της. Τον Δεκέμβριο του 1974 εξέθεσε μαζί με τους στενούς της φίλους Χρύσα Βουδούρογλου και Κυριάκο Κατζουράκη στην «Ώρα», στην Αθήνα. Τον Ιανουάριο του 1977 πραγματοποίησε ατομική έκθεση στην Galerie «Mouffe», στο Παρίσι και τον Μάρτιο εξέθεσε ξανά στην «Ώρα» μαζί με τη Βουδούρογλου. Τον Νοέμβριο του 1979 εγκαινιάστηκε στον ίδιο χώρο η δεύτερη ατομική έκθεσή της. Οι πίνακές της κινούνταν πλέον στο πλαίσιο του μαγικού ρεαλισμού και στις αλληγορικές συνθέσεις της πρωταγωνιστούσαν άλογα, μπαλαρίνες και ονειρικά τοπία, καθώς η τέχνη της σταδιακά απομακρυνόταν από την πολιτική.
Στις 20 Μαρτίου του 1980 γεννήθηκε η κόρη της Κωνσταντίνα και το 1981 η οικογένεια μετακόμισε σε ένα μικρό σπίτι στο Kilburn του Βόρειου Λονδίνου. Αυτές οι αλλαγές επέφεραν μια ακόμα μεταβολή στη ζωγραφική της Κανακάκη: θεματικά κυριάρχησαν οι συνθέσεις με υφάσματα, που ήταν δουλεμένες με ψυχρό, ρεαλιστικό ύφος. Παρουσίασε τους μνημειακούς πίνακες με τα υφάσματα στην «Ώρα» (Φεβρουάριος 1985) και στην γκαλερί «Γκλόρια» της Λευκωσίας (Οκτώβριος 1986). Σταδιακά η εργασία της έγινε πιο εξπρεσιονιστική με έμφαση στο γυμνό σώμα, αντλώντας επιρροές από τη σύγχρονή της βρετανική τέχνη. Παρουσία­σε τους τελευταίους πίνακές της σε μια περιοδεύουσα έκθεση το 1989 στο Aberdeen Arts Centre (16-28 Φεβρουαρίου) στο Αμπερ­ντίν της Σκοτίας, στην αίθουσα Hanover Galleries (8-18 Μαρτίου) του Λίβερπουλ και τέλος στην Heifer Gallery του Λονδίνου. Τον Απρίλιο επέστρεψε με την οικογένειά της για μόνιμη εγκατάσταση στην Αθήνα.

 

1990 → 1997
Στην Αθήνα η Κανακάκη ξεκίνησε να διδάσκει το μάθημα του βασικού σχεδίου στη Σχολή Βακαλό – εργασία που αποτέλεσε, μαζί με τη ζωγραφική, την κύρια επαγγελματική της δραστηριότητα τα επόμενα χρόνια. Παρουσίασε την έκθεση «Ηρώ Κανακάκη: Eικαστικό περιβάλλον» στο Διεθνές Κέντρο Εικαστικών Τεχνών «Αέναον» τον Μάρτιο του 1990. Τον Νοέμβριο του 1991 εγκαινιάστηκε στην αίθουσα τέχνης «Αστρολάβος» στον Πειραιά η έκθεσή της «με φυσικά και ανθρώπινα τοπία», που φανέρωναν τη μετατόπιση της ζωγράφου προς ένα πιο αφαιρετικό και εξπρεσιονιστικό ύφος. Παρουσίασε τα «ανύπαρκτα τοπία» στον χώρο τέχνης «Αριάδνη» στο Ηράκλειο Κρήτης (Μάρτιος 1992) και στην αίθουσα «Κρεωνίδης» στη Θεσσαλονίκη (Απρίλιος 1993).
Τον Ιούνιο του 1994 φιλοξενήθηκε στην «K Gallery» της Ρίτσας Κυριακού στο Λονδίνο η ατομική έκθεση της Κανακάκη με τίτλο «Fragments of Dream and Reality» (Θραύσματα ονείρου και πραγματικότητας). Επρόκειτο για δώδεκα μεγάλες συνθέσεις που διακρίνονταν για την αποσπασματικότητα, τα έντονα χρώματα και τον εξπρεσιονιστικό χαρακτήρα τους, σηματοδοτούσαν δε την υφολογική ωρίμανση της ζωγράφου μέσα από μια νέα, βίαιη χρωματικά και σχεδιαστικά, μνη­μειακή γλώσσα. Τα έργα εκτέθηκαν τον Μάρτιο του 1995 στην αίθουσα τέχνης «Αγκάθι» στην Αθήνα. Επίσης το 1995, στο πλαίσιο του δεύτερου Φεστιβάλ Άργους (23-30 Ιουνίου), η Κανακάκη παρουσίασε στους Στρατώνες Καποδίστρια την εικαστική εγκατάσταση «Η Κασσάνδρα και οι εκτελεστές της», μια σειρά μεγάλων σχεδίων με κάρβουνο σε ανάλογο πνεύμα. Η ζωγράφος διερευνούσε πλέον τις δυνατότητες της μνημειακής, εξπρεσιονιστικής γλώσσας μέσα από εικαστικές επεμβάσεις στον χώρο. Έτσι, στο τρίτο Φεστιβάλ Άργους (Ιούνιος 1996) ανέλαβε, σε συνεργασία με τους σπουδαστές της από τη Σχολή Βακαλό, την εικαστική μεταμόρφωση του Δημοτικού Σχολείου Κόκλας.
Η Ηρώ Κανακάκη πέθανε στις 14 Σεπτεμβρίου 1997 στην Αθήνα από εγκεφαλικό επεισόδιο σε ηλικία μόλις 52 ετών. Οκτώ μήνες μετά τον θάνατό της, η γκαλερί «Νέες Μορφές» παρουσίασε την έκθεση «Ηρώ Κανακάκη 1945-1997» (28 Απριλίου – 17 Μαΐου), όπου εκτέθηκε η ενότητα των μεγάλων ασπρόμαυρων σχεδίων της «Κασσάνδρας». Μια μέρα πριν από τα εγκαίνια της έκθεσης, στη Σχολή Βακαλό πραγματοποιήθηκε εκδήλωση στη μνήμη της.